I znowu spalone wiertło. Brzmi znajomo? Co zrobić aby nie zepsuć wiertła do metalu? Powiesz przecież, że to proste. Bierzesz odpowiednie wiertło do metalu HSS, wiertarkę i uważnie wiercisz. Oto cała filozofia. Nic bardziej mylnego. Z naszego doświadczenia wynika, że nadal zdarzają się osoby, które nie wiedzą jak prawidłowo wiercić. Warto poznać kilka prostych zasad podczas wiercenia, aby nie doprowadzić do zniszczenia wiertła.
Jak poznać, że mamy spalone wiertło do metalu?
Czy zdarzyło Ci się, gdy wierciłeś otwór w stali wiertłem do metalu, wiertło jakby stanęło w miejscu i nie mogłeś dalej przewiercić otworu. Nie pomagało zwiększanie obrotów oraz coraz mocniejsze dociskanie wiertarki. Nic nie przynosiło efektu. Ono cały czas obracało się w tym samym miejscu, a po chwili widać było unoszący się „dymek”. Patrzysz na wierzchołek wiertła a tam ciemne lub tęczowe przebarwienia. Brzmi znajomo? Mówiąc krótko przegrzałeś („spaliłeś”) wiertło.
Wiertła to nie są niezniszczalne narzędzia. Niektóre z nich mogą być bardzo drogie, a zniszczenie ich przy pierwszym użyciu może być bardzo denerwujące. Aby uniknąć przegrzania wiertła należy poznać kilka ważnych zasad i stosować je podczas wiercenia.
Co robić aby nie spalić wiertła do metalu
Podczas wiercenia warto pamiętać o kliku zasadach, które pozwolą nam sprawnie wywiercić otwór i nie zniszczyć wiertła.
1. Dostosuj prędkość wiercenia do rozmiaru wiertła
Nie chodzi mi o to byś z uporem maniaka wyliczał prędkość wiercenia czy posuw wiertła ze skomplikowanych wzorów. Pamiętaj, że tworzymy ten blog dla pasjonatów, majsterkowiczów, którzy w zaciszu swojego warsztatu chcą stworzyć coś własnymi rękami i nie koniecznie ukończyli techniczne szkoły. Dlatego chcemy przekazywać wiedzę prosto jak tylko się da, a nie zmuszać Cię do karkołomnych wyliczeń.
Ogólnie zasada jest taka: im większy rozmiar wiertła (większa średnica) tym prędkość wiercenia jest mniejsza. W wielkim skrócie – jeżeli wiercisz wiertłami o małej średnicy (np. 3, 6, 8 mm) możesz wiercić na dużych obrotach, ale gdy masz do wywiercenia otwór np. 50 mm to wiertło powinno obracać się bardzo powoli.
2. Stosuj odpowiednią kolejność rozmiarów wiertła przy skrawaniu
Gdy musisz wywiercić większy otwór o średnicy dajmy na to 12 mm, dobrą praktyką będzie gdy w pierwszej kolejności użyjesz wiertła o mniejszej średnicy (np. 6 czy 8 mm), a następnie powiększysz otwór docelowym wiertłem 12 mm. Gdy zastosujesz takie rozwiązanie to dużo szybciej i łatwiej wykonasz ten otwór niż gdybyś od razu rozpoczął skrawanie wiertłem 12 mm. W przypadku gdy już na samym początku użyjesz dużego wiertła, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że szybciej je zniszczysz.
3. Dobieraj odpowiedni rodzaj wiertła do skrawanego materiału.
Pracować możesz z różnymi rodzajami stali. Jednie będą łatwiejsze w skrawaniu, a inne mogą sprawiać sporo problemów przy wierceniem. Jeżeli masz do czynienia ze zwykłą stalą węglową potocznie nazywaną „stalą czarną” to sprawa jest prosta. Nie ma znaczenia jaki rodzaj wiertła do metalu użyjesz i tak wywiercisz otwór. Jedynie znaczenie w tym przypadku jest ekonomiczne. Chodzi mi o to, że wybór drogich wierteł przeznaczonych do twardych stali mija się z celem, bo standardowe wiertła HSS poradzą sobie z „czarną stalą” bez problemu. Chyba, że dysponujesz dużymi środkami finansowymi to oczywiście możesz sobie na taki luksus pozwolić :). O rodzajach wierteł do metalu możesz więcej przeczytać we wcześniejszym naszym wpisie.
W przypadku gdy obrabiasz trudne, twarde stale (np. stal nierdzewną, kwasoodporną czy hardox) to gdy użyjesz standardowych wierteł HSS do metalu, to z dużą pewnością polegniesz na starcie. Chwile powiercisz a później wiertło będzie do wyrzucenia. Spalone wiertło traci swoje właściwości i nawet nie dasz rady do naostrzyć. Do trudnych stali wybieraj wiertła profesjonalne takie jak wiertła kobaltowe czy wiertła węglikowe VHM.
Jeśli masz ochotę to możesz obejrzeć jak testowaliśmy nasze „zwykłe”, standardowe wiertła HSS MPlus do metalu w stali nierdzewnej. Tutaj masz link do filmiku na YouTube.
4. Zastosuj chłodzenie podczas wiercenia
Zdaję sobie sprawę, że w praktyce wiele osób pomija tą zasadę przy wierceniu, ale niestety ma ona ogromne znaczenie. Dlaczego chłodzenie jest ważne przy wierceniu pisaliśmy we wcześniejszym wpisie. Przypomnę tylko, że gdy chłodzisz wiertło będzie Ci ono służyło przez długi czas.
Pamiętaj, że nie musisz kupować gotowych płynów czy spray’ów chłodzących. Możesz taką ciecz chłodząco-smarującą zrobić sam. Przepis znajdziesz we wcześniejszym naszym poście.
Jeśli już nie masz czasu na przygotowanie takiego płynu chłodzącego to przynajmniej użyj zwykłej wody. Polewaj nią wiertło i otwór lub w ostateczności co jakiś czas przerywaj wiercenie i zanurzaj wiertło w wodzie. Z całą pewnością przedłużysz żywotność swoich narzędzi.
Poznałeś już najważniejsze zasady co robić podczas skrawania materiału aby nie spalić wiertła. My wychodzimy z założenia, że lepiej dłużej przemyśleć i przygotować się do wiercenia niż później w trakcie skrawania się denerwować. Czasami wystarczy mała zmiana lub niewielkie ulepszenie by cały proces wiercenia przebiegał sprawniej.